Crowdfunding en terugbetalen - gaat dat eigenlijk wel samen?

Geschreven door Peter Stolze op 21 november 2016

Steeds vaker verschijnen in de media berichten over geflopte crowdfunding projecten en faillissementsaanvragen van gecrowdfunde bedrijven. Ook de rendementen zouden stukken lager liggen - door wanbetalingen en kosten die platformen in rekening brengen. De crowdfunding markt groeit weliswaar nog qua volume, maar de hoogtijdagen lijken al achter ons te liggen. Enerzijds is het aanbod van projecten relatief beperkt, anderzijds worden investeerders wat terughoudender. En dat zou weleens met dat (vreselijke) woord ‘transparantie’ te maken kunnen hebben.

Mag het een onsje meer zijn?

Adviesbureau Douw & Koren deed begin dit jaar al een oproep aan crowdfunding websites meer aan voorlichting te doen en ook faillissementscijfers te publiceren. Vergelijkingssite Fundwijzer heeft in mei onderzoek verricht naar de status van ‘defaults’ bij een aantal partijen en kwam eveneens tot de conclusie dat de meeste crowdfunding platformen allesbehalve open communiceren over faillissementen en betaalachterstanden. Recent deed ook het Financieel Dagblad een duit in het zakje: Controlebij crowdfunding schiet te kort (met inlog) en deze maand kwam de AFM met een evaluatie waaruit blijkt dat de risico’s van crowdfunding door investeerders zelf ‘ mogelijk wordt onderschat’.

Kortom: de crowdfunding markt is allesbehalve transparant en het minste wat crowdfunding websites hieraan kunnen doen is het publiceren van relevante cijfers.

Jargon, vaktaal of vakjargon

Branchevereniging Nederland Crowdfunding heeft daarom in de zomer van 2016 besloten dat de aangesloten leden uiterlijk per 31 oktober van dit jaar op eenduidige wijze een overzicht moeten geven op hun website ten aanzien van defaults en betaalachterstanden. Ook Lendahand heeft hier – als lid van de branchevereniging – uiteraard gehoor aan gegeven. Het overzicht van de lening portefeuille van Lendahand, inclusief defaults en achterstanden is hier te vinden en staat ook in onderstaande tabel (overzicht d.d. 30 september 2016):

 In absolute bedragen (euro's)Als % van totaal verstrekte leningenTotaal verstrekte leningen€ 10.071.350100%Minus totaal afgelost€ 3.914.03639%Openstaand saldo€ 6.157.31461%Minus afgeboekt/defaults*€ 00%Minus achterstanden**€ 00%Nog af te lossen€ 6.157.31461%Totaal uitbetaalde rente€ 142.231 Nog uit te betalen rente€ 355.300 Gemiddelde rente ontvangen van Lokale Partners op jaarbasis6,79% Minus defaults0% Minus kosten0% Minus gemiddelde marge Lendahand3,15% Gemiddeld effectief rendement voor uitleners op jaarbasis3,64% 

Het is wel zo makkelijk om daarbij dezelfde definities te hanteren. Een Branchevereniging komt dan goed van pas. Gezamenlijk zijn we tot het volgende gekomen met betrekking tot de begrippen ‘defaults/afgeboekt’ en ‘achterstanden’:

Defaults/afgeboekt

Met het totaal aan afgeboekte bedragen (ook wel: ‘defaults’) worden alle bedragen bedoeld waarvan redelijkerwijs verwacht wordt dat deze niet meer terugbetaald zullen worden aan de investeerders en dus als afboeking worden gezien, dan wel meer dan 365 dagen achterstand in betaling kennen. Daarbij is gedeeltelijke afboeking van leningen mogelijk indien er gedeeltelijke aflossing heeft plaatsgevonden. Een faillissement hoeft niet per definitie een afboeking te betekenen indien naar redelijke verwachting de lening dankzij uitwinning alsnog kan worden afgelost (maar dient wel per definitie als afboeking te worden gezien als er redelijkerwijs geen aflossing kan worden verwacht of de 365 dagen betalingsachterstand zijn overschreden.)

Achterstanden
Met een betalingsachterstand van >45, >90 of >180 dagen wordt bedoeld de optelsom van alle nog te betalen bedragen bij leningen waarvan de leningnemer minimaal 45, 90 of 180 dagen vertraagd zijn met betalen ten opzichte van de bij het ophalen van de funding afgesproken aflossingsdatum of aflossingsdata.

Vanzelfsprekend publiceren onze lokale partners op hun beurt ook cijfers ten aanzien van hun leningportefeuille (omvang portefeuille, afschrijfpercentage laatste 12 maanden, % leenbedrag vertraagd >90 dagen en >180 dagen). Alle lokale partners, inclusief jaarverslagen en overzicht financiële indicatoren zijn te vinden via https://www.lendahand.com/nl-nl/local-partners/

Lendahand streeft er altijd naar om in de convenanten met lokale partners op te nemen dat de aan te houden reserves om risico's af te dekken tenminste net zo groot zijn als PAR90 (portfolio at risk >90 dagen) dan wel voldoen aan wat wettelijke verplicht is.

Vreemde eend

Lendahand is in het Nederlandse crowdfunding landschap – tussen de talloze websites waar ‘de crowd’ Nederlandse bedrijven kan crowdfunden – op verschillende manieren een uitzondering. Niet alleen investeer je bij Lendahand in bedrijven in opkomende landen als Colombia, Kenia en de Filipijnen, de investeringen lopen doorgaans via lokale partners in de betreffende landen. Deze partijen fungeren als leningnemer en zodoende loopt een investeerder geen risico op de ondernemer die uiteindelijk een lening ontvangt, maar op de financiële instelling die er tussen zit. Pas als deze partijen in gebreke blijven, bestaat de (reële) kans dat het geld niet terugkomt. Tot op heden hebben alle partners van Lendahand aan alle verplichtingen voldaan en zijn er geen betalingsachterstanden of defaults te melden.

Gaan we ooit een faillissement meemaken van een lokale partner? Die kans is best aanwezig. We contracteren elk jaar ongeveer 5-10 partijen en ook al vindt er een gedegen ‘due dilligence’ plaats (boekenonderzoek), het is nooit uit te sluiten dat zo’n lokale partner om wat voor reden dan ook omvalt. Natuurlijk monitoren we de financiële positie van deze instellingen grondig én structureel op kwartaalbasis, maar als er onverhoopt malversaties plaatsvinden, zullen we dat niet altijd voor kunnen zijn. Ook zitten we in gebieden waar de natuur zich nog weleens laat gelden. Als veel ondernemers tegelijkertijd worden getroffen door een tyfoon, zal dat uiteindelijk ook effect hebben op de situatie bij de betreffende lokale partner.

Dus: spreiding is zoals altijd cruciaal. Not all your eggs in one basket. Aangezien lokale partners bij Lendahand juridisch gezien strikt gescheiden zijn, is het devies derhalve om de financiële documenten van de verschillende lokale partners goed te bestuderen, evenals de risico-rendementsverhouding ten aanzien van de projecten per partner – en vervolgens een verdeling te maken van de beschikbare gelden. Een vuistregel daarbij is om niet meer dan 10% van het vrij belegbare vermogen in te zetten voor crowdfunding. Ook spreiding van de investeringen over verschillende crowdfunding websites is aan te raden.

AFM-vergunning

Lendahand heeft in de zomer van 2016 een vergunning als Beleggingsonderneming verkregen van de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Niet alleen is Lendahand nu als zodanig gereguleerd, de BV met daarin alle operationele activiteiten is daarmee volledig afgeschermd van de financiële transacties die via de website verlopen. Ook wordt er sinds de vergunning is verstrekt, gebruik gemaakt van een gereguleerde betaalprovider, LemonWay. Uitgeleend geld komt tot het moment dat het project waaraan wordt uitgeleend is volgestort, op een afgeschermde en beveiligde bankrekening te staan. LemonWay heeft op geen enkele wijze toegang tot deze gelden. Zodra het betreffende project is volgestort, wordt het geld overgemaakt naar de lokale partner in kwestie.

In de juridisch structuur van Lendahand kopen investeerders feitelijk obligaties van uitgevende instellingen (meestal lokale partners) die bij uitgifte ingebracht en aangehouden worden in een verzameldepot. Deze stukken kwalificeren als Wge-conform bewaarde financiële instrumenten die afgescheiden zijn van het vermogen van Lendahand en als zodanig wettelijk worden beschermd. De verkregen obligaties vallen derhalve altijd buiten een faillissement van Hands-on BV (die de merknaam Lendahand voert). Lendahand geeft nadrukkelijk geen beleggingsadvies en maakt geen beleggingsaanbevelingen openbaar.

Het plaatsen van orders (projecten) op de Lendahand website is een door de AFM gereguleerde activiteit. Ook voldoet Lendahand aan de door De Nederlandse Bank gestelde kapitaalseis van EUR 125.000.

Roep om beleid

Adequate informatieverstrekking vraagt om een logische aanpak. Welke informatie is permanent beschikbaar op de website en welke informatie wordt in welke situatie naar wie gestuurd? We zetten het even op een rijtje.

Altijd beschikbaar op de website

  • Alle informatie met betrekking tot lokale partners (algemene gegevens, meest recente jaarverslag, risico’s en de belangrijkste financiële indicatoren van het afgelopen kwartaal)
  • Beknopte informatie per project (indien lokale partner leningnemer is): algemene gegevens, datum oprichting, omzet, aantal medewerkers, doel van de lening). Indien er rechtstreeks wordt uitgeleend aan het betreffende bedrijf, dan wordt op de projectpagina alle beschikbare informatie getoond, inclusief INRiSC kredietanalyse
  • Overzicht leningportefeuille Lendahand, inclusief defaults en achterstanden per laatste dag van het voorgaande kwartaal: https://www.lendahand.com/nl-nl/faqs/#portfolio

 

Te ontvangen informatie in specifieke situaties

  • Lokale partner betaalt niet terug gedurende de 1e 10 werkdagen van de maand waarin formeel gesproken de terugbetaling zou moeten plaatsvinden, maar wel binnen 45 dagen nadat het geld uiterlijk terugbetaald had moeten zijn (incidentele vertraging) => Uiterlijk op de 12 e werkdag van de maand worden de betreffende investeerders, die een terugbetaling van die lokale partner verwachten, via een email op de hoogte gesteld van de vertraging en van het moment dat de betaling naw plaatsvindt.

- Deze vertraging wordt niet meegenomen in het overzicht ‘Leningportefeuille Lendahand inclusief defaults en achterstanden’ en financieringsvragen van de lokale partner kunnen nog steeds worden gehonoreerd (mits er een valide reden is tav de vertraging).

  • Lokale partner geeft aan dat de terugbetalingen pas plaatsvinden tenminste 45 dagen nadat de terugbetalingen uiterlijk op de wallets van de uitleners hadden moeten staan => binnen 1 werkdag nadat deze informatie bij Lendahand bekend is, worden de betreffende investeerders, die een terugbetaling van die lokale partner verwachten, via een email op de hoogte gesteld van de vertraging en van het moment dat de betaling naw wel plaatsvindt.

- Deze vertraging wordt wel meegenomen in het overzicht ‘Leningportefeuille Lendahand inclusief defaults en achterstanden’ bij de post Achterstanden. Er worden geen nieuwe financieringsaanvragen gehonoreerd van de lokale partner totdat terugbetalingen weer op tijd plaatsvinden.

  • Lokale partner geeft aan dat ze niet meer aan de terugbetaalverplichting kan voldoen en/of heeft meer dan 365 dagen betaalachterstand. Binnen 1 werkdag nadat deze informatie bij Lendahand bekend is, worden alle investeerders, die nog terugbetalingen van die lokale partner verwachten, via een email op de hoogte gesteld van de ontstane situatie en de actie die ondernomen zal worden. Uiteraard zal Lendahand proberen uitstaande gelden terug te halen, maar de slaagkans zal in dergelijke situaties beperkt zijn. Voor de investeerders zijn er in geval van default van een lokale partner geen mogelijkheden direct actie te ondernemen tegen deze financiële instelling.

 

- Betreffende default wordt wel meegenomen in het overzicht ‘Leningportefeuille Lendahand inclusief defaults en achterstanden’ bij de post Defaults. Er worden geen nieuwe financieringsaanvragen gehonoreerd van de lokale partner totdat deze weer aan alle convenanten voldoet.

  • Lendahand ziet tijdens de financiële monitoring die elk kwartaal plaatsvindt een discutabele situatie ontstaan bij een lokale partner (doorgaans ten aanzien van solvabiliteit en/of liquiditeit). Lendahand zal dan altijd eerst proberen samen met de lokale partner tot een plan van aanpak te komen om de situatie te verbeteren. Tijdens dit proces wordt alle communicatie met de lokale partner vastgelegd en worden er geen financieringsaanvragen gehonoreerd. Zodra bekend is dat er een vertraging op gaat treden ten aanzien van een terugbetaling, worden alle investeerders die gelden hebben uitstaan bij de betreffende partner via een email op de hoogte gesteld van de situatie en de actie die reeds ondernomen is en zal worden.

Tot op heden zijn al onze investeerders voor 100% (en op tijd) terugbetaald. Daar zijn we natuurlijk blij mee en we blijven hard werken om die cijfers vooral zo te houden. Desalniettemin ontkomen we er (bijna) niet aan om de moeder der clichés op te werpen: de crowdfunding markt is relatief nieuw en volop in ontwikkeling. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst.

Het is inderdaad een nieuwe markt, waarbij crowdfunding platformen de verantwoordelijkheid moeten nemen écht openheid van zaken te geven om de kans op lijken uit de kast te minimaliseren, de toezichthouder de plicht heeft te handhaven op het naleven van regels en de investeerder zélf tijd en energie dient te steken in het doorgronden van de aangeboden proposities.

Heeft u vragen? Bel of mail gerust: 010-717 18 15 of [email protected]

Peter Stolze is Chief Marketing en co-founder van Lendahand

Ontvang onze nieuwste blog posts direct in je inbox

Vul je e-mail adres hieronder in om bij elke nieuwe geplaatste blog een e-mail te ontvangen.