Hoe fintech Lendahand coöperaties van financiële diensten voorziet

Leningnemers door heel het land

Sinds de oprichting van Nusa Makmur in 2013, richt het bedrijf zich met leningen op spaar- en kredietcoöperaties die opgericht zijn door de lokale bevolking. Deze coöperaties zijn verspreid door heel Indonesië en veelal gericht op een bepaald beroep in de regio. Voor dit veldbezoek reizen we af naar Jepara en Pati, beiden in Centraal Java. De rit naar Jepara gaat via Semarang, een grote stad, en met drukte op de weg doe je daar al gauw 8 uur over. Het is moeilijk voor te stellen dat het team van Nusa Makmur meerdere keren per maand deze rit maakt.  

Financiële inclusie in Indonesië

Na vijf uur reizen was het tijd voor een pauze. Terwijl er op tafel soep op mij te wachten staat, vertelt de CEO van Nusa Makmur, Mr. Fahmy Akbar Idries, mij over actualiteiten rondom de financiële dienstverlening richting SME’s en de coöperaties in Indonesië. De Indonesische overheid investeert al een aantal jaar in een microkredietprogramma waarbij risico’s gedeeltelijk worden gedekt. Maar banken zijn vooralsnog vaak terughoudend en zien deze ondernemers als ‘unbankable’. Ondanks dat er een aantal branches van commerciële banken zijn geopend buiten de grote steden in Indonesië, zijn veel van deze werkzaamheden alweer gestopt. Veelal hebben klein en middelgrote bedrijven (MKB) niet  genoeg onderpand of niet de betaalgeschiedenis waar deze banken om vragen. En ook als je ziet wat voor afstand er moet worden afgelegd om de leningnemer te kunnen bezoeken, kun je je ook voorstellen dat er weinig marge overblijft voor de leninggever. Het MKB, verantwoordelijk voor 60% van de bedrijvigheid in Indonesië, wordt hierdoor dus geremd in hun groei.

Over de vloer bij Lumbung Artho

Lumbung Artho is een coöperatie in Jepara, opgericht in 2009 en telt drie branches, die allen verschillen op basis van de ondernemersgroepen die zijn aangesloten. Lumbung Artho telt in totaal 4.300 leners en 3.000 spaarders. Bij de branche waar ik op bezoek ben zijn met name handelaren aangesloten. Jepara staat bekend om haar teakhout, waardoor er veel bedrijvigheid in de meubelmakerij plaatsvindt. 12 personeelsleden zijn voortdurend onderweg om alle leningnemers te kunnen bezoeken. De coöperatie heeft een monitoring systeem en volgt alle ontwikkelingen via ‘monitorcards’, maar maakt ook gebruik van een online programma en SMS-functies. Dit zorgt voor directer contact met leningnemers op grote afstand.

Foto: een account manager stapt weer op haar motor onderweg naar de volgende ondernemer

Bij Rakyat Mandiri in Pati doen ze het anders

Waar Lumbung Artho een seculiere leningstructuur hanteert richting de leningnemers is Rayat Mandiri, de coöperatie in Pati, gebaseerd op de Sharia-wetgeving. Binnen islamitisch bankieren is het niet toegestaan je te baseren op rente (riba), maar op het beginsel van winst- en verliesdeling. De bank deelt in de winsten van het gefinancierde bedrijf, maar ook in eventuele verliezen. De bank neemt in feite een aandeel in de onderneming, ter waarde van het financieringsbedrag, waarbij bank en ondernemer vooraf afspreken hoe ze de winst onderling verdelen. Wellicht de reden dat Eddy, de oprichter van Rakat Mandiri, buitengewoon betrokken is op de werkvloer. Wanneer wij aankomen bij zijn kantoor is hij zelf bezig in de winkel die naast zijn kantoor de ondernemers van vissersmaterialen voorziet. Ook gaat hij eigenhandig op pad om de ondernemers waarmee hij samenwerkt te ondersteunen. Hij komt zelf uit de omgeving en had voorheen een distributiebedrijf voor vissersmaterialen waardoor hij de leners van de coöperaties goed begrijpt. Toch kan hij al het werk niet meer alleen doen: inmiddels heeft hij een team van 12 accountmanagers en wordt er dagelijks gemonitord via sms en whatsapp, maar ook middels persoonlijke bezoeken onderhoudt Rakyat Mandiri met 2700 ondernemers contact.

Foto: Een terugbetaling wordt gedaan bij Rakyat Mandiri in Pati

Leningen gebaseerd op flexibiliteit en vertrouwen

De accountmanagers van beide coöperaties komen geregeld bij de ondernemers over de vloer. Tijdens mijn verblijf in  Pati en Jepara kwam bij zowel het personeel van de coöperaties als van de ondernemers naar voren dat er een vertrouwensband bestaat tussen de leningnemer en leninggever. Dit verschilt met de grotere conventionele banken waarbij ondernemers vanwege administratieve complicaties niet weten of ze toegang tot een lening kunnen krijgen. Ook kennen de coöperaties de manier waarop de ondernemers werken, de seizoenen waar ze van afhankelijk zijn en wanneer ze nieuwe materialen nodig hebben. Op deze manier zijn de coöperaties vaak veel flexibeler in de terugbetalingen en plannen ze dit op de juiste momenten met de ondernemers in. Deze vertrouwensband tussen de coöperaties en de leningnemers heeft ervoor gezorgd dat er bij beide cooperaties nog geen non-performing loans hebben plaatsgevonden.

Coöperaties en fintech bedrijven bieden samen kansen voor de toekomst

Ook bij Lumbung Artho en Rakyat Mandiri herkennen ze de afname van conventionele leningen. Rakyat Mandiri verkreeg eerder financiering van Mandiri, een grote bank in Indonesië, maar zal in de toekomst meer afhankelijk worden van Nusa Makmur. Tegelijkertijd is ook voor Nusa Makmur het bezoeken van alle coöperaties een kostbare bezigheid. Daarom kunnen nieuwe financiële technologieën (fintech) in Indonesië de oplossing zijn voor verbeterde kredietverstrekking richting MKB-bedrijven. Via mobiel bankieren en crowdfunding hoeft de kredietverstrekking immers niet meer op kantoor plaats te vinden en via de nieuwe technologieën kunnen leninggevers op afstand inzicht krijgen in de kredietwaardigheid van de aanvrager. Toch is volgens de coöperatie nu het persoonlijke contact met de ondernemers belangrijk en helemaal digitaal zullen deze leningen dus niet worden. Wil je meer weten over de band tussen de ondernemers en de cooperaties? Hierover meer in mijn volgende blog!  

Ontvang onze nieuwste blog posts direct in je inbox

Vul je e-mail adres hieronder in om bij elke nieuwe geplaatste blog een e-mail te ontvangen.